Op 16 mei 2019 volgde Ruth Vanhommerig in Antwerpen bij De Stroming de studiedag Trauma en ouderenzorg: heelt tijd alle wonden?
Zij deelde een gedetailleerd verslag met ons.
Twee van de lezingen worden hier op de site weer gegeven:
- Post Traumatisch Stress Syndroom bij ouderen (PTSS),
- Mogelijke impact van trauma op de binding met anderen,
Het volledig verslag kan je terugvinden op de website van de Vereeniging voor Eutonie.
Mogelijke impact van trauma op de binding met anderen,
Basisbehoeften
De laag onder PTSS of depressie.
Een trauma is een blessure die zijn sporen nalaat in ons denken, in ons lichaam en in onze ziel. Bij
trauma is ons basisvertrouwen geschonden. Er is controleverlies geweest. Mensen zijn hun tools
kwijt.
Onze emotionele basisbehoeften zijn:
Veiligheid
- Verbondenheid
- Autonomie
- Realistische grenzen gesteld door volwassenen
- Zelfexpressie
- Spontaniteit en spel
Altijd is er een wisselwerking tussen deze zes basisbehoeften. Verstoringen leiden tot eenzaamheid, kilte, over bescherming, overmatige toegeeflijkheid of juist het stellen van te hoge eisen door anderen, onderdrukking van het IK ← → te hoge eisen aan zichzelf en te groot plichtsbesef.
Als gevolg nemen mensen hun toevlucht tot schema’s. Ze worden bijvoorbeeld wantrouwig of
hebben verlatingsangst; ze ontwikkelen claimgedrag; ze ontwikkelen hun eigenheid niet; ze voelen zich onveilig of minderwaardig; ze zijn afhankelijk; ze durven niet te falen en experimenteren daarom niet; ze zijn eisend of hebben onvoldoende zelfcontrole; ze onderwerpen zich en offeren zich op; ze zijn emotioneel geremd; ze stellen extreem hoge eisen aan zichzelf; ze gaan houterig door het leven.
→ Persoonlijkheidsproblematiek ontwikkelt zich.
binding
Als antwoord op het beschadigen van de basisbehoeften kunnen bepaalde strategiën worden
ontwikkeld: bijvoorbeeld een borderline persoonlijkheid, een afhankelijke persoonlijkheid, een
narcistische persoonlijkheid, een parano de persoonlijkheid en een antisociale persoonlijkheid.Wanneer je dergelijk gedrag ziet, vraag je dan af: zou het kunnen dat…? Een hypothese.
Mogelijke effecten op individueel niveau zijn: schuldgevoel bij het slachtoffer, afhankelijk worden,
dus niets meer alleen kunnen doen, geen initiatief nemen, angstig worden dat je mensen kunt
verliezen.
Bij gezinnen met een zekere gezonde hechting kan er worden gepraat, daar geven de leden van het gezin woorden aan wat er gebeurd is, sluit de reactie van de anderen aan bij de gebeurtenis, reageert men voorspelbaar de → weerbaarheid van de gezinsleden wordt vergroot. Heel belangrijk is dat cliënten hun verhaal kunnen vertellen, want vertellen is erkennen: IK besta met mijn moeilijke emoties. Volg daarbij als luisteraar het tempo van degene die vertelt.
Waarom heb je die strategie moeten ontwikkelen? Welke basisbehoefte is niet bevredigd?
Symptomen zijn aangeleerd om het systeem in stand te houden, in therapie is het belangrijk te kijken
hoe daar NU mee wordt omgegaan. Het systeem bepaalt de individuele reactie van een lid en omgekeerd.
Window of tolerance
Mw. Van Hoecke liet een infographic zien (The Window of Tolerance$)
Ga bij hyper arousal naar het hier-en-nu (herkenbaar, ook bij Eutonie). Breng bij hypo arousal het gevoel naar buiten.
Doel van hulpverlening is onder andere: zelf een veiligheidscontext creëren, verbeteren van beheersen van emoties, ontwikkelen van schokvastheid, emoties delen, steunen op, positieve herkadering.
Ruth: Vooral in deze lezing kon ik een verbinding maken met Eutonie.
- De basisbehoeften komen prachtig aan bod in de Eutonie
- Niet- vooringenomenheid
bij het tegenkomen van bepaald gedrag: Als je … ziet, vraag je dan af of… - Iemand heeft immers bepaalde symptomen moeten ontwikkelen, om met een situatie om te gaan. Hierbij dacht ik aan ‘onze’ neutraliteit.
- De erkenning die iemand ontvangt door in eigen tempo te mogen vertellen.
- In het gaan naar het hier-en-nu.
- In de doelstellingen van hulpverlening: een veiligheidscontext creëren, ontwikkelen van schokvastheid, steunen op en positieve herkadering … dit biedt ook de Eutonie!